จอประสาทตาเสื่อม (Age-Related Macular Degeneration: AMD)

จอประสาทตาเสื่อม (Age-Related Macular Degeneration: AMD) เป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมสภาพของจุดรับภาพ (Macula) ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของจอประสาทตาที่ช่วยในการมองเห็นภาพตรงกลางอย่างชัดเจน โรคนี้มักพบในผู้สูงอายุ และเป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียการมองเห็นในผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง:

• อายุ: อายุที่มากขึ้นเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุด
• พันธุกรรม: มีประวัติครอบครัวเป็นโรคจอประสาทตาเสื่อม
• การสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรค
• เชื้อชาติ: พบในคนผิวขาวมากกว่าเชื้อชาติอื่น
• โรคประจำตัว: เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด
• อาหาร: การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงและขาดสารอาหารบางชนิด

ประเภทของจอประสาทตาเสื่อม:

• จอประสาทตาเสื่อมชนิดแห้ง (Dry AMD): เป็นชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด เกิดจากการสะสมของสารสีเหลือง (Drusen) ใต้จอประสาทตา ทำให้จอประสาทตาค่อยๆ เสื่อมสภาพ
• จอประสาทตาเสื่อมชนิดเปียก (Wet AMD): เป็นชนิดที่รุนแรงกว่า เกิดจากการสร้างเส้นเลือดใหม่ที่ผิดปกติใต้จอประสาทตา เส้นเลือดเหล่านี้อาจแตกและรั่ว ทำให้เกิดการสูญเสียการมองเห็นอย่างรวดเร็ว

อาการ:

• การมองเห็นภาพตรงกลางพร่ามัว
• มองเห็นภาพบิดเบี้ยว
• มองเห็นสีผิดเพี้ยน
• มองเห็นจุดดำหรือจุดบอดตรงกลางภาพ
• การมองเห็นในที่แสงน้อยแย่ลง

การวินิจฉัย:

• การตรวจตาโดยจักษุแพทย์
• การตรวจจอประสาทตาโดยการขยายม่านตา
• การถ่ายภาพจอประสาทตา (Optical Coherence Tomography: OCT)
• การฉีดสีเข้าหลอดเลือดจอประสาทตา (Fluorescein Angiography: FA)

การรักษา:

• จอประสาทตาเสื่อมชนิดแห้ง: ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาที่ทำให้หายขาด แต่การรับประทานวิตามินและแร่ธาตุบางชนิดอาจช่วยชะลอการดำเนินโรค
• จอประสาทตาเสื่อมชนิดเปียก: มีการรักษาหลายวิธี เช่น การฉีดยาเข้าวุ้นตา การรักษาด้วยเลเซอร์ และการผ่าตัด

การป้องกัน:

• ตรวจตาเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป
• เลิกสูบบุหรี่
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ และปลา
• ควบคุมโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูงและเบาหวาน
• สวมแว่นกันแดดเพื่อป้องกันรังสี UV

คำแนะนำเพิ่มเติม:

• หากมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับการมองเห็น ควรรีบไปพบจักษุแพทย์
• การตรวจพบและรักษาโรคจอประสาทตาเสื่อมตั้งแต่ระยะแรก สามารถช่วยชะลอการสูญเสียการมองเห็นได้
• การใช้แว่นขยาย หรืออุปกรณ์ช่วยมองอื่นๆ จะช่วยให้ผู้ป่วยที่มีภาวะจอประสาทตาเสื่อม สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ง่ายมากขึ้น

ภาพตัวอย่างคนเป็นเบาหวานขึ้นตา